Leonarditin Kalitesi ve İçindeki Hümik Asit Oranı Nedir?

Bu konuda Uluslararası düzeyde kabul edilmiş bir standart bulunmamaktadır. Ülkemizde ise, Tarım Bakanlığı’nca yayımlanan “Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral, Özel, Mikrobiyal ve Enzim İçerikli Organik Gübreler ile Toprak Düzenleyicilerin Üretimi, İthalatı, İhracatı, Piyasaya Arzı ve Denetimine Dair Yönetmelik” tarımda kullanılacak leonardit madeninin kuru bazda en az %40 oranında hümik asitler içermesini şart koşmaktadır. Bu %40 şartı sadece tarımda kullanılacak leonarditler içindir ve sadece ekonomik (ticari) değerlendirmeler esas alınarak belirlenmiştir. Leonardit madeninin bilimsel (fiziksel, kimyasal, jeolojik) farklılıkları hiç göz önüne alınmamış gibi gözükmektedir. Ancak, elde başka bir çalışma veya tanımlama olmadığı için biz madenciler de  bir madenin leonardit olarak kabul edilebilmesi için içerisinde en az %40 hümik asitler olması şartını şimdilik kabul etmiş durumdayız. Sonuç olarak; leonardit madeninin içerisindeki hümik asitlerin oranını şimdilik %40 ile %90 arası olarak söyleyebiliriz.

Öte yandan, bir madenci gözüyle leonardit madenini tanımlayabilmek için; madenin hümik asit oranını, Ph değerini ve yoğunluğunu birlikte esas alan bir çalışma yapıldı. 10’dan fazla farklı maden sahasından alınan leonardit örneklerinin hümik asit oranları, Ph değerleri ve yoğunlukları aynı grafik üzerine yerleştirerek karşılaştırıldı. Grafikten çıkan sonuca göre, eğer Uluslararası düzeyde kabul edildiği gibi, bir madenin leonardit olarak kabul edilebilemesi için Ph’ının 5’den az ve yoğunluğunun 0,90 gr/cm3’den az olması gerekiyorsa hümik asit oranının da en az %65 olması gerekmektedir. Ph’ı 6 ve yoğunluğu 1,00 gr/cm3 kabul etsek bile, bu değerlere karşılık gelen hümik asit oranı %55 civarında olmaktadır. Bu durumda, bir madenin leonardit olarak kabul edilebilmesi için en az hümik asit oranının %40’dan daha fazla olması gerekmektedir.

Leonarditin içerisindeki hümik asitler şunlardır:

a- Hümik Asit: pH’ı 7’den küçük olan asidik özellikteki sularda çözünemez, daha yüksek pH derecelerindeki suda veya alkalik özellikteki çözeltilerde çözünebilir. Moleküler ağırlığı fazla olup uzun zincir molekül yapısındadır. Rengi, koyu kahverengi ile siyah arasındadır.

b- Fülvik Asit: Bütün pH derecelerindeki (asidik veya bazik) suda veya çözeltilerde çözünebilir. Moleküler ağırlığı düşük olup, kısa zincir molekül yapısındadır. Rengi,  açık sarı ile sarı-kahverengi arasındadır.

Bir kavram karışıklığını gidermek için “leonardit içerisindeki hümik asit (asitler) oranı” ile ne kastedildiğinin açıklanması gerekir. Bütün yayınlarda, leonardit üreticisi veya pazarlayıcısı firmaların kataloglarında, leonarditin en ayırt edici özelliği olarak “hümik asit oranı” veya “hümik asitlerin oranı” verilir. Buralarda kastedilen, leonarditin içerisindeki hümik ve fülvik asit oranlarının toplamıdır.